مهندس منصور قطبي سرابي، كارشناس پيشكسوت مهندسي آب در وزارت جهاد كشاورزي با بيان اين مطلب به همشهري گفت: اين روند كه همچنان ادامه دارد سبب شورشدن تدريجي آب‌هاي زيرزميني و نشست زمين مي‌شود؛ اما مهم‌ترين پيامد منفي آن نابودي ابدي آبخوان‌هاي كشور خواهد بود اين در حالي است كه با نابود شدن آبخوان‌ها، تغذيه سفره‌هاي زيرزميني آب كه از اين طريق صورت مي‌گيرد متوقف مي‌شود.
قطبي سرابي ضمن انتقاد از مديريت منابع آبي كشور افزود: 130ميليارد مترمكعب، ميزان كل آب‌هاي تجديدپذير كشور است كه 90ميليارد مترمكعب از اين ميزان را آب‌هاي سطحي و رواناب‌ها و 40ميليارد مترمكعب آن را آب‌هاي زيرزميني تشكيل مي‌دهد. به گفته اين كارشناس، اگر طي سال‌هاي اخير، طرح‌هاي آبخوان‌داري و آبخيزداري اجرا مي‌شد و همزمان سطح رويشگاه‌هاي جنگلي و مرتعي توسعه مي‌يافت منابع آب تجديدپذير از 130ميليارد مترمكعب تا دو برابر افزايش مي‌يافت؛ اما متأسفانه ما با سدسازي تمام تلاش‌مان را روي مهار 90ميليارد مترمكعب آب‌هاي سطحي و رواناب‌ها متمركز كرديم و اين كار باعث جلوگيري از حقابه تالاب‌ها و درياچه‌ها شد.
او خاطرنشان كرد: تا سال82 سدسازي در كشور عملكرد مثبت داشت زيرا هنوز تخليه آب از طريق چاه‌هاي غيرمجاز شدت نگرفته بود اما از سال85 به بعد تخليه آب از چاه‌هاي غيرمجاز به حالت انفجار رسيد و در نتيجه سدها هم با مشكل مواجه شدند.
- ضرورت بسته‌بندي آب شرب
قطبي سرابي تخليه آبخوان‌ها براثر برداشت بي‌رويه آب از چاه‌هاي غيرمجاز را مهم‌ترين عامل اتلاف منابع آب رودخانه‌ها و تالاب‌ها عنوان كرد و گفت: براي مقابله با وضعيت بحراني موجود ضروري است اجراي طرح‌هاي آبخوان‌داري در اولويت اول قرار بگيرد. اجراي طرح‌هاي آبخيزداري، جنگل كاري و مرتع داري و در نهايت حفظ رطوبت خاك از ديگر راهكارهايي است كه اجراي آنها به توسعه پايدار منابع آب كشور منجر مي‌شود.
وي كه پيش از اين هم در گفت‌وگو با همشهري راهكار مقابله با كم آبي را جداسازي آب شرب از آب بهداشتي و بسته‌بندي نيمه رايگان آب شرب اعلام كرده بود، بار ديگر بر اجراي اين راهكار تأكيد كرد و افزود: با اجراي اين راهكار ديگر نيازي به انتقال آب از حوضه‌اي به حوضه ديگر نيست. به‌ويژه آنكه مصوبه سال95 مجلس شوراي اسلامي هم بر جداسازي آب شرب از آب بهداشتي صحه گذاشت.
اين كارشناس در ادامه افزود: بنا به آمار سالانه حدود 400ميليون مترمكعب‌آب مورد نياز كلانشهر تهران از منابع آب‌هاي زيرزميني كه به انواع آلاينده‌ها آلوده است تأمين مي‌شود و حدود 800ميليون مترمكعب هم از منابع آب 5سد اطراف تهران پس از تصفيه فيزيكي با هزينه‌هاي بسيار سنگين، به‌عنوان آب استاندارد به شهروندان فروخته مي‌شود.
اين در حالي است كه انتقال آب سد‌هاي اطراف تهران به اين كلانشهر، مو‌جب خشك‌شدن منابع آب سطحي و زيرزميني دشت‌هاي اطراف تهران را فراهم آورده و مي‌آورد .وي با تأكيد براينكه بنا به مصوبه مجلس، مخلوط كردن آب شرب و بهداشتي غيرقانوني است، آب شرب مورد نياز تهران بزرگ را حدود 80ميليون مترمكعب در سال عنوان كرد وگفت كه مي‌توان با بسته‌بندي نيمه رايگان اين آب را در دسترس شهروندان قرار داد. آب بهداشتي موردنياز تهران بزرگ نيز حدود 1.12ميليارد مترمكعب در سال است كه از طريق منابع آب‌هاي سطحي و زيرزميني دشت تهران قابل تأمين است.
قطبي سرابي درباره آب شرب مورد نياز كل كشور هم گفت: سالانه حدود 7ميليارد مترمكعب آب از منابع آب‌هاي زيرزميني آلوده با حدود 4ميليارد مترمكعب آب سدها مخلوط و پس از تصفيه، به‌عنوان آب شرب استاندارد به شهروندان فروخته مي‌شود، درحالي‌كه آب شرب مورد نياز كل كشور سالانه حدود نيم ميليارد مترمكعب است.
- آبخيزداري و آبخوان‌داري، راهكارهاي فراموش شده
مهندس پرويز گرشاسبي، معاون آبخيزداري، امور مراتع و بيابان سازمان جنگل‌ها ومراتع درباره طرح‌هاي آبخيزداري و آبخوان‌داري براي توليد آب پيش از اين به همشهري گفت: براساس پژوهش‌هاي صورت گرفته هر مترمكعب آب توليدي توسط سدسازي مرسوم 1140تومان هزينه دارد اين درحالي است كه هزينه توليد هر مترمكعب آبي كه با اجراي عمليات آبخيزداري توليد مي‌شود 240تومان است. با اجراي هر هكتار آبخوان‌داري به‌طور متوسط هزار مترمكعب آب توليد مي‌شود.
به گفته وي، اجراي عمليات هرهكتار آبخوان‌داري يك ميليون تومان هزينه دارد. گرشاسبي كه بارها بر اجراي عمليات آبخيزداري به‌عنوان يكي از گزينه‌هاي كارآمد براي توليد آب تأكيد كرده است، تصريح كرد: اجراي هر هكتار عمليات آبخيزداري 600هزار تا يك ميليون تومان هزينه دارد و با وجود اين هزينه ناچيز، با اجراي هر هكتار عمليات آبخيزداري 520مترمكعب آب توليد مي‌شود. به‌گفته وي علاوه بر توليد آب، ترسيب كربن (حفظ پوشش گياهي و حفظ خاك)، تثبيت خاك و جلوگيري از سيل از ديگر كاركردهاي مثبت آبخيزداري است.
نظر شما